Nie taka matematyka straszna, jak ją uczniowie malują

Dr Danilo Sirias, autor Mapy Rozwiązywania Problemów (ang. Problem Solving Maps – w skrócie PSM)  jest profesorem na Wydziale Zarządzania i Marketingu w Sagina w Valley University w Stanach Zjednoczonych. PSM stosuje w swojej pacy od 2002 r. Do Płocka przyjechał na zaproszenie Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i TOC dla Edukacji Polska. Dwudniowe szkolenie z jego udziałem dla 26  nauczycieli zainaugurowało projekt „Myślę – Rozumiem – Wiem. Zastosowanie technik TOC w uczeniu się” KOMPONENT MATEMATYCZNY.

Jak wynika  z raportu OBUT 2013 (dot. m.in. umiejętności matematycznych trzecioklasistów), dzieci w Polsce dobrze radzą sobie z typowymi zadaniami tekstowymi z matematyki, gorzej wypadają w rozwiązywaniu zadań o charakterze praktycznym, a najgorzej w rozwiązywaniu zadań nietypowych, w których muszą odkryć związek pomiędzy informacjami podanymi w treści. Z kolei w raporcie OBUT 2011 podkreślono, że szkoła nie mobilizuje do samodzielnego myślenia i kreatywności. Uczniowie działają automatycznie, zaś sami nauczyciele nie zachęcają dzieci do logicznego myślenia i poszukiwania konstruktywnych rozwiązań.  – Podobne problemy w nauczaniu matematyki są na całym świecie – komentuje dr Sirias. – Wynika to m.in. z faktu, że wielu nauczycieli za bardzo koncentruje się na wyniku zadania, nie zwracając uwagi na proces myślenia ucznia, gdzie popełnił błąd, w którym miejscu nie rozumie zadania. W efekcie uczniowie mają wrażenie, że nic nie wiedzą, że matematyka jest niezwykle trudna.

Dr Danilo Sirias stworzył trzy mapy rozwiązywania problemów: Schemat typu przykład-wniosek, Gałąź wielu reguł i Łamacz matematyczny. Wszystkie opierają się na głównych procesach myślenia indukcyjnego, dedukcyjnego oraz zdolności do rozkładania problemu na części.  – Metoda, którą opracowałem obrazuje uczniom proces logicznego myślenia, prowadzący do rozwiązania zadania matematycznego – tłumaczy dr Sirias. – Dzięki PSM doskonale widzą krok po kroku swoje działanie, a w konsekwencji potrafią dostrzec, w którym miejscu popełnili błąd.  Uczeń nie powie już „niczego nie rozumiem”, gdyż będzie w stanie wskazać nauczycielowi konkretny fragment np. równania, które jest dla niego niejasne.

Ponadto, jak podkreśla profesor, dzięki PSM uczniowie mają dokładniejsze notatki w postaci graficznych organizerów, co z kolei ułatwia powtarzanie materiału i, co najważniejsze, uczą się stosować matematykę w codziennym życiu.

- Nauczyciele uczestniczący w szkoleniu w Płocku byli zaskoczeni, że zaprezentowana metoda nie jest skomplikowana i tak łatwo można ją zastosować na lekcji – zaznacza Maciej Winiarek, dyrektor TOC dla Edukacji Polska. – Co więcej, początkowo sceptycznie nastawieni, zmienili zdanie widząc wiele możliwości jej wykorzystania. Pierwszego dnia stwierdzili, że od 20 lat stosują prawie takie same metody, ale wszyscy wiemy, co oznacza „prawie”. Podczas szkolenia uświadomili sobie, jak niewiele trzeba zmienić, udoskonalić, by uczniowie, nawet Ci najsłabsi, polubili matematykę i rozwinęli logiczne myślenie.

W ciągu najbliższego roku szkolnego Mapy Rozwiązywania Problemów będą stosowali na swoich lekcjach nauczyciele z płockich Szkół Podstawowych nr 12, 15, 16, Gimnazjów nr 3, 4, 5, 6, z Zespołu Szkół nr 3, nr 6, ZSB nr 1 oraz ze Społecznej Szkoły Podstawowej Integracyjnej STO nr 100 w Warszawie.

Celem projektu „Myślę – Rozumiem – Wiem. Zastosowanie technik TOC w uczeniu się” KOMPONENT MATEMATYCZNY jest m.in. podniesienie jakości nauczania matematyki i przedmiotów przyrodniczych w szkołach dzięki szerokiemu zastosowaniu narzędzi TOC oraz wsparciu merytorycznemu nauczycieli; rozwijanie umiejętności uczenia się, w tym logicznego myślenia i kreatywności ucznia. Koordynatorem jest Marzenna Kuć, nauczyciel konsultant Wydziału MSCDN w Płocku.

Szkolenie zostało zrealizowane przy wsparciu Miasta Płock.

Źródło: Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli