Rękojmia – na czym polega, kiedy przysługuje?

Rękojmia za wady – co to jest?

„Jeśli zakupiony towar ma wady, możemy go zareklamować za pomocą rękojmi lub gwarancji. Należy wiedzieć, że reklamacja z tytułu rękojmi a reklamacja z tytułu gwarancji to dwa różne pojęcia. Rękojmia to jedna z możliwości złożenia reklamacji za wady rzeczy, zarówno natury fizycznej, jak też za wady natury prawnej. Nie ma przy tym znaczenia czy to produkt nowy, czy używany. Ważne jest to, że odpowiedzialność sprzedawcy wynika bezpośrednio z ustawy, a nie z umowy między stronami. Sprzedawca nie może w żadnym wypadku wpływać na treść tego prawa. Odpowiedzialność jest tu oparta na zasadzie ryzyka polegającego na tym, że w razie wystąpienia wad, sprzedawca musi przyjąć reklamację. Oczywiście kodeks cywilny zawiera konkretne zasady, kiedy taka odpowiedzialność jest możliwa” - tłumaczy ekspert z https://www.aasadlabiznesu.pl/

Za jakie wady jest rękojmia?

Każdy rodzaj wad sprawia, że wartość przedmiotu ulega zmniejszeniu. W przypadku wad fizycznych mogą to być różnego rodzaju uszkodzenia, brak elementów produktu, niemożliwość używania zgodnie z przeznaczeniem (niedziałający sprzęt, przemakające buty, brak ładowarki do tabletu itd.). Jednak, aby móc skorzystać z rękojmi, dana wada musiałaby istnieć już przed wydaniem rzeczy albo nastąpić po jej wydaniu (ale z przyczyny tkwiącej w rzeczy już wcześniej). Jeżeli mowa o wadach prawnych, mogą polegać na tym, że sprzedana rzecz jest obciążona prawem np. dzierżawą czy użytkowaniem, a nawet hipoteką. To sprawi, że my sami, z uwagi na te prawa, nie będziemy mogli z rzeczy korzystać tak, jakby była tych wad pozbawiona. Zatem korzystanie staje się dotkliwe dla nabywcy.

Rękojmia – co daje?

Przepisy dotyczące rękojmi znajdują się w art. 556-576 Kodeksu cywilnego. Zagadnienie rękojmi reguluje również Ustawa o prawach konsumenta. Dzięki tym przepisom, w przypadku stwierdzenia przez konsumenta, że rzecz posiada wadę, może on żądać:

• usunięcia tej wady,
• obniżenia ceny,
• naprawienia rzeczy,
• wymienienia rzeczy na inną wolną od wad,
• odstąpić od umowy.

W kwestii odstąpienia od umowy, niestety nie jest tak, że od razu to prawo przysługuje. W momencie, gdy sprzedawca wymieni rzecz lub ją naprawi, to od umowy nie możemy odstąpić. W przypadku rękojmi warto również posiadać dowód zakupu (paragon).

Okres rękojmi

W przepisach dotyczących reklamacji z tytułu rękojmi istnieją terminy, w których można jej żądać. Termin to 2 lata od momentu wydania rzeczy. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku sprzedaży nieruchomości. Tu ten termin wynosi 5 lat. O wiele krótszy termin dotyczy rzeczy używanych i wynosi on tylko rok.

Najłatwiej reklamację z tytułu rękojmi złożyć do roku od zakupu rzeczy. Wówczas domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała już wcześniej. W takiej sytuacji sprzedawca musi przyjąć reklamację, chyba że udowodni, że wina leży po stronie konsumenta. Składając reklamację po roku, należy liczyć się z koniecznością wykazania, że wada istniała już w momencie zakupu. W razie potrzeby konsument może skorzystać z opinii rzeczoznawców.

Z kolei termin nie ma znaczenia, jeśli sprzedawca specjalnie zataił wadę. Może się zdarzyć, że w momencie sprzedaży konsument wiedział o wadzie, np. poinformował o niej sprzedawca, lub była na tyle widoczna, że musiał o niej wiedzieć. Wówczas sprzedawca jest zwolniony z przyjęcia reklamacji z tego powodu. Z innego powodu będzie reklamacja nadal możliwa.

Forma złożenia reklamacji

Forma złożenia reklamacji u sprzedawcy jest dowolna, jednak lepiej to zrobić w formie pisemnej. Reklamację można złożyć bezpośrednio sprzedawcy lub w formie listownej najlepiej ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Paragon może być bardzo pomocny, ale pamiętać należy, że to nie jedyny dowód na potwierdzenie zakupu. Zatem sprzedawca nie może uzależniać przyjęcia reklamacji od tego, czy mamy paragon.

Konsument po dostrzeżeniu wady ma rok na zgłoszenie swojego żądania od momentu jej wykrycia. Jednak zawsze najlepiej zrobić to jak najszybciej. Jeśli chodzi o czas rozpatrzenia reklamacji, to sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do naszego żądania. Po tym czasie uznaje się, że reklamacja jest zasadna.

Warto tu podkreślić, że rzecz dostarcza się na koszt sprzedawcy do miejsca wskazanego w umowie, lub do miejsca jej wydania. W momencie, gdy jest to utrudnione konsument może udostępnić rzecz sprzedawcy w miejscu, w którym się ona znajduje. Koszy samej naprawy czy wymiany ponosi sprzedawca.

Rękojmia a gwarancja – na czym polega różnica?

Reklamacji można żądać również na podstawie gwarancji. Wynika to z art. 577 §1 oraz art. 577¹ Kodeksu cywilnego. Tu klient może żądać poprawienia usługi, naprawy lub wymiany towaru, a gdy nie jest to możliwe, obniżenia ceny. Rękojmia wynika bezpośrednio z przepisów Kodeksu cywilnego, natomiast gwarancja nie jest obowiązkiem sprzedawcy czy producenta i powstaje w chwili zakupu. Można powiedzieć, że gwarancja jest dobrowolna, ale jak już zostanie przewidziana przez sprzedawcę lub producenta, to musi on się z niej wywiązać.

Interesy konsumenta są chronione przez prawo na podstawie rękojmi za wady. Nie oznacza to, że zakres odpowiedzialności nie może być o wiele szerszy. Jest to możliwe właśnie dzięki gwarancji jakości, którą najczęściej wystawia producent. Zanim przystąpimy do reklamacji czy to z tytułu rękojmi, czy z tytułu gwarancji, można sprawdzić dokładnie gwarancje i zastanowić się, co będzie dla nas korzystniejsze.

Odwiedź stronę autora