Od kwietnia wyższe stawki odszkodowań z ZUS-u za wypadek w pracy

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest najpopularniejszym świadczeniem wypadkowym. Tylko w 2024 roku ZUS wypłacił blisko 44 tys. jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę ponad 408,5 mln zł, w tym w województwie mazowieckim ponad 4,2 tys. odszkodowań na kwotę ponad 44,7 mln zł. Przeciętna wysokość odszkodowania w ubiegłym roku wyniosła w kraju 9,3 tys. zł, w regionie około 10,4 tys. zł - informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim.

Dla kogo jednorazowe odszkodowanie

O jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u mogą ubiegać się osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały uszczerbku na zdrowiu. W niektórych przypadkach mogą otrzymać odszkodowanie nawet  dwa razy, gdy stan zdrowia pogorszył się o co najmniej 10 proc. i jest następstwem wcześniejszego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Prawo do odszkodowania mają także uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Stały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje zaburzenie czynności organizmu i nie rokuje poprawy. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu natomiast powoduje zaburzenie czynności organizmu na dłużej niż 6 miesięcy, ale stan zdrowia danej osoby może się poprawić.

Jak można uzyskać jednorazowe odszkodowanie

Żeby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, trzeba złożyć wniosek do ZUS – bezpośrednio (przedsiębiorcy lub inni płatnicy składek) albo za pośrednictwem pracodawcy (pracownicy). Do wniosku należy dołączyć protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Taki protokół spisuje i zatwierdza pracodawca – jeśli osoba ubezpieczona jest pracownikiem.

Jeśli wypadkowi w pracy uległ przedsiębiorca, dołącza do wniosku kartę wypadku.  Z kolei jeśli wniosek dotyczy choroby zawodowej, potrzebna jest decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.

Do wniosku trzeba też dołączyć zaświadczenie OL-9 wystawione przez lekarza, z adnotacją o zakończeniu leczenia i rehabilitacji, oraz dokumentację medyczną.

Ile wynosi jednorazowe odszkodowanie?

Wysokość jednorazowego odszkodowania  jest aktualizowana  co roku i zależy  od procentowego uszczerbku na zdrowiu, który określa lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynosi 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Nowe stawki obowiązują od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczony otrzyma 1636 zł. Dla przykładu: osoba, u której zostanie stwierdzone 5 proc. uszczerbku na zdrowiu, otrzyma 8180 zł brutto (5 x 1636 zł).

Jak się ustala stopień uszczerbku na zdrowiu

Stopień uszczerbku na zdrowiu i jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS po tym, jak pacjent zakończy leczenie i rehabilitację. Po analizie wniosku i dołączonej dokumentacji oraz ewentualnym wyjaśnieniu dodatkowych okoliczności jako ZUS wydajemy decyzję. Mamy na to 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS bądź od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Odszkodowanie wypłacamy w ciągu 30 dni od wydania decyzji.

Kiedy jednorazowe odszkodowanie się nie należy

Są sytuacje, gdy jednorazowe odszkodowanie się nie należy. Jest tak, gdy to osoba poszkodowana spowodowała wypadek przez to, że naruszyła przepisy bhp umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa, i gdy zostało to udowodnione. Pieniędzy nie dostanie również osoba, która znajdowała się pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych i przyczyniła się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Nie dotyczy to wypadków ze skutkiem śmiertelnym.