Wspomnienie o powstańcach styczniowych

W miejscu jego rozstrzelania przez żołnierzy carskich, gdzie teraz znajduje się krzyż Bohaterów Powstania Styczniowego oraz obelisk poświęcony gen. Padlewskiemu zgromadzili się m.in. uczniowie płockich szkół - Szkoły Podstawowej nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego z oddziałami Gimnazjum nr 5 im. Zygmunta Padlewskiego wraz z pocztem sztandarowym oraz poczty sztandarowe SP nr 14 im. prof. Władysława Szafera, SP nr 12 im. Miry Zimińskiej Sygietyńskiej, LO im. Wł. Jagiełły, Hufiec ZHP Płock im. Obrońców Płocka 1920 roku, a także członkowie płockiego oddziału Związku Sybiraków i przedstawiciele samorządu Płocka oraz województwa mazowieckiego. 

W imieniu prezydenta Płocka przemawiał Marek Bębenista, dyrektor Wydziału Edukacji i Kultury. Przypomniał historię powstania i bohaterów, którzy poświęcili życie dla ojczyzny.

„Powstanie Styczniowe, największe polskie powstanie narodowe, było zbrojnym wystąpieniem przeciwko Rosji. Jego wybuch poprzedzony był wieloma manifestacjami patriotycznymi Polaków, które były krwawo tłumione przez imperium rosyjskie. Pobór Polaków do wojska rosyjskiego przyspieszył ogłoszenie przez Tymczasowy Rząd  Narodowy manifestu powstańczego, wzywającego do walki.

W noc wybuchu powstania imperium rosyjskie dysponowało stutysięczną armią wobec zaledwie kilku tysięcy powstańców. Wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigrację, a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec przewagi wroga byli praktycznie bezsilni. Powstanie Styczniowe zakończyło się wiosną 1864 roku i pochłonęło 20 tysięcy walczących w powstaniu, a odzyskanie niepodległości jeszcze nie było możliwe. 

Władze carskie dokonywały masowych egzekucji. W  Płocku 15 maja 1863 roku zostali straceni: Gustaw Ćwirko, Wojciech Kuśmierski, Dyonizy Jarzyński, Marjan Woliński, Walerian Ostrowski, Michał Maj i inni powstańcy, a wśród nich Zygmunt Padlewski (28 lat), który od stycznia 1863 był naczelnikiem Warszawy oraz naczelnikiem powstania w guberni płockiej.

Oddział jego nie zdołał jednak zdobyć Płocka i poniósł porażki pod Słominem i Unieckiem (28 stycznia 1863), następnie pod Myszyńcem (9 marca), Drążdżewem (12 marca) i Radzanowem (21 marca 1863). gen. Padlewski został ujęty przez władze rosyjskie 21 kwietnia pod Borzyminem niedaleko Rypina, a następnie skazany na karę śmierci.
Pamiętamy  o tym wydarzeniu i  przypominamy nazwiska straconych powstańców, aby nie pozostali  bezimienni. Corocznie z młodzieżą  szkolną jesteśmy tutaj gdzie dokonano egzekucji”.

Modlitwę za straconych i poległych powstańców styczniowych poprowadził ks. Stefan Cegłowski, kapelan płockich kombatantów i osób represjonowanych.

opr. ab