Uprawnienia energetyczne – co to jest?

Często potocznie uprawnienia te są nazywane uprawnieniami SEP-owskimi, ale nie jest to poprawne określenie.

Świadectwo Kwalifikacyjne jest jedynym dokumentem zezwalającym na wykonywanie prac związanych z eksploatacją i dozorem urządzeń energetycznych. Dopuszczenie pracownika nieposiadającego takich uprawnień lub wydanie polecenia wykonywania pracy przy urządzeniach energetycznych, przy których wymagane jest posiadanie świadectwa, jest ciężkim naruszeniem przepisów ustaw: kodeksu pracy, prawa energetycznego oraz wydanych na ich podstawie rozporządzeń i zarządzeń i podlega sankcjom karnym.

Wymóg posiadania uprawnień energetycznych wynika z ustawy Prawo energetyczne, z dnia 10 kwietnia 1997 r. Między innymi artykuł 54 ust 1 tej ustawy podaje wprost: Osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne.

Dla jakich urządzeń potrzebne jest uprawnienie energetyczne?

Na podstawie ustawy Prawo energetyczne, Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej wydał rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Rozporządzenie to jest aktem normatywnym będącym jednym ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego w branży energetycznej. Określa ono między innymi rodzaje prac, stanowisk oraz urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji potwierdzonych uprawnieniami energetycznymi w postaci świadectw kwalifikacyjnych.

Urządzenia, instalacje i sieci energetyczne, przy eksploatacji których wymagane jest posiadanie uprawnień energetycznych zostały podzielone na trzy grupy:

Grupa 1 – to tzw. grupa „elektryczna”. Osoby posiadające uprawnienia energetyczne w grupie 1 mogą eksploatować urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną.

Grupa 2 – to tzw. grupa „cieplna”. Osoby posiadające uprawnienia energetyczne w grupie 2 mogą eksploatować urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne.

Grupa 3 – to tzw. grupa „gazowa”. Osoby posiadające uprawnienia energetyczne w grupie 3 mogą eksploatować urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe.

Pełny wykaz rodzajów urządzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji potwierdzonych świadectwem kwalifikacyjnym został zamieszczony w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828; zm.: Dz. U. z 2003 r. Nr 129, poz. 1184, z 2005 r. Nr 141, poz. 1189).

Jakie są rodzaje uprawnień energetycznych?

Wyróżniamy dwa rodzaje uprawnień energetycznych ze względu na stanowisko:

• stanowisko eksploatacji.

• stanowisko dozoru.

Eksploatacja – dotyczy to stanowisk osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym.

Dozór – jest to określenie stanowisk osób kierujących czynnościami pracowników wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Czy „w domu” jest potrzebne świadectwo kwalifikacyjne?

W gospodarstwach domowych powszechnie używane są urządzenia czy instalacje elektryczne, cieplne lub gazowe. Nasuwa się więc pytanie: dlaczego w zakładzie pracy przy takim samym lub podobnym urządzeniu jak w domu wymaga się ode mnie posiadania świadectwa kwalifikacyjnego, a w domu nie?

Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Zgodnie z §3 przywołanego rozporządzenia jego przepisów nie stosuje się do prac wykonywanych przy urządzeniach energetycznych powszechnego użytku, a poprzez urządzenia powszechnego użytku rozumie się urządzenia przeznaczone na indywidualne potrzeby ludności lub używane w gospodarstwach domowych.

Jaka jest procedura uzyskania uprawnień energetycznych?

Aby uzyskać uprawnienia energetyczne należy złożyć wniosek do komisji kwalifikacyjnej uprawnionej (w zakresie, o który się ubiegamy) do przeprowadzenia egzaminu sprawdzającego.

Przed egzaminem zawsze warto odświeżyć i uzupełnić swoją wiedzę przechodząc szkolenie przypominające wiedzę w zakresie, o który się kandydat ubiega.

Egzamin kwalifikacyjny jest przeprowadzany w formie ustnej. Podczas egzaminu zespół egzaminacyjny wyznaczony przez komisję, sprawdzi wiedzę wymaganą do pracy na stanowiskach eksploatacji albo dozoru w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu, kontrolno-pomiarowym dla określonych urządzeń, instalacji i sieci.

Na podstawie pozytywnego wyniku egzaminu komisja kwalifikacyjna wydaje świadectwo kwalifikacyjne. Świadectwo uprawnia do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru albo eksploatacji w określonym zakresie i dla określonych urządzeń.

W rozporządzeniu zmieniono obowiązujące przepisy określające zasady stwierdzania posiadania wymaganych kwalifikacji:

• Do 1 lipca 2022 roku świadectwo kwalifikacyjne mógł zdobyć każdy, kto ukończył 18 lat i posiadał minimum podstawowe wykształcenie, jeśli tylko zaprezentował odpowiednią wiedzę i zdał egzamin.

• Od 1 lipca 2022 roku, aby zdobyć świadectwo kwalifikacyjne, należy mieć ukończone 18 lat i posiadać dokument potwierdzający kwalifikacje (dokument ten trzeba dołączyć do wniosku o sprawdzenie kwalifikacji), a następnie pozytywnie zdać egzamin.

Kto może się ubiegać o uprawnienia energetyczne?

O otrzymanie świadectwa kwalifikacyjnego może ubiegać się osoba, która ukończyła 18 lat i posiada dokument potwierdzający wymagane kwalifikacje:

• świadectwo ukończenia szkoły o odpowiednim profilu zawodowym;

• lub zaświadczenie pracodawcy potwierdzające doświadczenie zawodowe;

• lub dyplom czeladnika lub mistrza;

Czy uprawnienia energetyczne są wydawane bezterminowo?

Nie. Uprawnienia energetyczne trzeba odnawiać do 5 lat. Ciągły rozwój techniczny również w kwestii energetyki wymaga, aby systematycznie odświeżać swoją wiedzę. Najważniejszym jest przecież żeby bezpiecznie wykonywać swoją pracę.

Ile kosztuje egzamin kwalifikacyjny?

Za sprawdzenie kwalifikacji pobierana jest opłata w wysokości 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, obowiązującego w dniu złożenia wniosku. Od 1 lipca 2023 roku wynosi ona 360 zł, a od 1 stycznia 2024 r. wzrośnie do 424,20 zł.

Czy w Płocku można zdać egzamin kwalifikacyjny?

Najczęściej komisje kwalifikacyjne powoływane są przy stowarzyszeniach naukowo-technicznych. W Płocku funkcjonuje oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, przy którym działa Energetyczna Komisja Kwalifikacyjna nr 228 powołana przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. W SIMP szkolenia i egzaminy przeprowadzane są w sposób rzetelny, a uprawnienia kwalifikacyjne E lub D wydawane przez Komisje powołane przy SIMP gwarantują ich wiarygodność i są rekomendowane na stronach rządowych.

Dlaczego warto wybrać szkolenia w SIMP-ZORPOT?

• Różnorodność kursów:

Oferujemy szkolenia przygotowujące do egzaminów kwalifikacyjnych dla trzech różnych grup energetycznych: G1 – elektryczna, G2 – cieplna i G3 – gazowa.

• Doświadczeni Instruktorzy:

Nasi instruktorzy to eksperci w swoich dziedzinach, którzy przekazują wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania pracy w danym obszarze, jak również pomagają opanować materiał egzaminacyjny.

• Bogate materiały szkoleniowe:

Oferujemy dostęp do aktualnych i kompleksowych materiałów szkoleniowych, które pomogą zrozumieć zagadnienia elektroenergetyczne.

• Certyfikat ukończenia:

Po ukończeniu szkolenia wydajemy certyfikat, który potwierdza zdobyte nowe umiejętności.

Zapraszamy do zapisów na nasze szkolenia elektroenergetyczne.

Skontaktuj się z nami, aby uzyskać więcej informacji o dostępnych kursach i terminach.

Telefon: 242623454 lub 609498343

E-mail: biuro@szkolenia.plock.pl

Strona internetowa: szkolenia.plock.pl